Кога пластичниот отпад се распаѓа на ситни фрагменти, неможе да се открие во постројките за третман на отпадни води. Новиот магнетен прав може да помогне.
Кога пластичниот отпад се распаѓа на најмали фрагменти, помали од микрометар – или 1.000 пати помали од човечко влакно – неможе да се открие во постројките за третман на отпадни води. Но, истражувачите развија нов материјал кој може да го фати и отстрани, пред да се излие во речните или океанските води и да влезе во синџирот на исхрана.
Материјалот, кој доаѓа во форма на прав и е направен од рециклиран отпад, има структура со нано големина, дизајнирана да фаќа невидлива пластика. „Тоа е порозен материјал со посебна површина што може да реагира со микропластика“, вели Nicky Eshtiaghi, професор по хемиски инженеринг на австралискиот универзитет RMIT, кој предводи истражувачки тим кој ја разви технологијата. Може да зароби и други загадувачи. Прашокот е магнетен, така што по употреба лесно може да се отстрани од водата.
Во моментов, постројките за третман на отпадни води имаат способност да филтрираат поголеми парчиња микропластика, но најмалите фрагменти бегаат, вели Eshtiaghi, истакнувајќи дека „и поради недостаток на соодветни и лесни инструменти за откривање и поради недостаток на технологија за отстранување на микропластика помала од 1 микрометар, огромно количество микропластика се ослободува во заливите и морето“.
Откако пластиката е во водните патишта, таа апсорбира други загадувања. Потоа, додека водните животни го јадат и пластиката и загадувањето се пробиваат во синџирот на исхрана. Во една студија, минатата година во Канада, 99% од земените риби имале барем една честичка микропластика присутна, а најмалите покажале најголема концентрација.
Микропластиката е пронајдена и во морската сол, флашираната вода, овошјето и зеленчукот и пакуваното месо. Не е изненадувачки, пластиката е откриена и кај луѓето; оваа година, микропластиката беше за прв пат документирана во човечка крв.
Сè уште не е јасно што значи тоа за човековото здравје, иако Eshtiaghi вели дека други студии покажуваат дека најмалите микропластични фрагменти остануваат во телото и можат да придонесат за автоимуни болести, рак, неплодност и други проблеми.
Новата технологија може да работи во рок од еден час, велат истражувачите. Пластиката што е заробена потоа може да се рециклира.
Сепак иако може да работи добро во постројките за третман на отпадни води, тоа е само дел од решението: океанот е веќе исполнет со микропластика, и иако технологијата теоретски би можела да работи во природата, не е јасно како тоа би се случило во пракса./М.М.
